مقدمه : د اتوم کلمه د يوناني کلمې څخه چې اتوموس نوميږي اخيستل شويده چې د نه تقسيم کيدلو معنا ورکوي، په يو وخت کې د اتوم په هکله فکر کيده چې اتوم د ناويشلو وړ ذره ده او اتوم د يو ابتدايې ذرې په حيث پيژندل کيده. د شلمي پيړۍ دمطالعاتو او تحقيقاتو څخه دا معلومه شوه چې اتوم ابتدايې ذره نه ده بلکه په اتوم کې نورې کوچنۍ ذرې لکه الکترون، پروتون او نيوترون قرار لري، د ازاد نيوترون د استثنايې حالت نه علاوه دا ټول ذرات په ثابت حالت کې قرار لري، تر 1932 کال پورې فزيک پوهانودا نظر درلودلو چې ټولې مادې د درې مرکبو ذرو څخه چې الکترون، پروتون او نيوترون دي تشکيل شويدي، د 1945 کال څخه وروسته ساينس پوهانو نورې ډيرى زياتې نوي ذرې د پيژندل شوي ذرو په منځ کې کشف کړي، ددغه نوو ذرو خاصيت دادى چې ډيري بى ثباتي دي او ډير لنډ نيم ژوند چې تقريباً د   څخه تر   پورې دى لري. تر اوسه پورې تقريباً دري سوه غير ثابتى ذرې په اتوم کې ګروپ بندى شوي دي. د ديرش کلونو په موده کې د مختلفو ذراتو دمشاهده کولو لپاره ډير زيات قوي دمعا  ينې ګړندۍ کونکي( Accelerator )جوړ شويدي، ددغه ګړندئ کونکو په وسيله ساينس پوهانو په اسانۍ سره د ذراتو تر منځ ټکر او دهغو حالت په لابراتوار کې معلومولاى شي ددوئ مشاهده په کنترولي ډول هم سرته رسيږي. د تيرو دوو لسيزو په موده کې فزيک پوهانو ډيرې غټې کارنامې ترسره کړي، فزيک پوهانو دا خبره په اثبات ورسوله چې دالکترون، فوتون او څو نورو ذرو په استثنا ټولي اتومې ذرې د نورو کوچنيو ذراتو څخه تشکيل شويدي چې دغه ذرات د کوارک په نوم ياديږي. لکه پروتون او نيوترون د مثال په ډول دا په حقيقت کې لومړني نه دي، مګر کوارکونوکلکې اړيکي دي، دکوارک نظريې د اتوم د ذراتو د نښلولو په هکله دمعلوماتو ورکولو او پوهيدلو کې ډيره مرسته کړي او د نورو تجربو لپاره يې لاره هواره کړيده. ابتدايې ذرات هغو ذراتو ته ويل کيږي چې په نورو ذراتو تقسيم يا تجزيه نه شي لکه کوارکونه او ځينى ليپتونونه مخکې له دي څخه چې ابتدايېې ذراتو کورنۍ (کوارکونه او ليپتونونه) او  دهغوۍ خاصيتونه تشريح کړو، لومړې بايد اصلي متقابل عملونه تشريح کړو ځکه چې دا د ابتدايېې ذراتو په خاصيتونو باندې د پوهيدلو يوه کلي ده.