بررسی مصؤنیت و استقلال قضات در نظام حقوقی افغانستان و اسناد بین المللی
سال
: 2021.01.06ګروه ها
: حقوق و علوم سیاسیقیمت
: 500تعداد صفات
: 104کد فایل
: 861مقطع
: لیسانس
مقدمه: آزادي موهبت الهي است كه در نهاد بشر به وديعـه نهادهاند؛ بعدش سـبب بـاروي انديشـه و خلاقیت و نبودش موجب خوار شمردن خويش و شكستن هنجارها است. وقتي از دريچـه نهادهـاي بشري به آزادي مینگریم، نمودهاي گوناگوني از آن میبینیم: «مصؤنیت و استقلال قضات» چهرهای از آزادي قضات، مجلس نمایندگان و اشخاص دیپلماتیک در صدور رأي و عمل است؛ ازآنجای كه آزادي بیقید را كسي نمیپذیرد، تصمیمگیری این اشخاص باید به شیوهای باشد تا خلاقيت او براي اجراي وظایف عاری از ترس و برقراري نظم، در چارچوب قواعد حقوقي داخلی کشور و خارج از کشور افـزون شود. «مصؤنیت» در لغت به معنای مصون ماندن و محفوظ بودن است. و در اصطلاح علم حقوق عبارت است از معاف بودن از برخی التزامات و واجبات که بازگشت آن به مصؤنیتی حقوقی در برابر برخی قوانین است که موجب عدم اجرای آن قوانین میشود. مصؤنیت انواع متعددی دارد که در بعضی آثار حقوقی و جزائی چنین بیانشده است. مصؤنیت بیرون مرزی، مصؤنیت دفاع، مصؤنیت خانوادگی، مصؤنیت دیپلماتیک، مصؤنیت کشورهای مستقل و مصؤنیت پارلمانی(نمایندگی) مصؤنیت در مفهوم عام به سه قسمت اصلی قابلتقسیم میباشد مصؤنیت پارلمانی، مصؤنیت دیپلماتیک و مصؤنیت قضایی؛ مصؤنیت قضایی یک موضوع اساسی در حقوق و قوانین داخلی کشورها و اسناد بینالمللی بوده بهخصوص در قوانین داخلی افغانستان هم در قانون اساسی در قسمت مصؤنیت پارلمانی ذکر بهعملآمده و در قوانین جزایی افغانستان خصوصاً کود جزا افغانستان انواع و اقسام مختلف مصؤنیتها و مجازات مجرمین که علیه اشخاص و سازمانها مصؤنیت برای آنها اعطاء گردیده را پیشبینی نموده است. همچنان در اقانون اساسی و قانون مجازات اسلامی مصؤنیت قضایی و پارلمانی را برای اشخاص و افراد خاص در نظر گرفتهشده است. همچنان اسناد بینالملل، کنوانسیونها مصؤنیتهای قضایی و پارلمانی و حتی مصؤنیتهای دولت را در بعضی موارد ذکر نموده است. اسناد بینالمللی مصونيت دیپلماتیک را اولين قاعده حقوق بينالملل دانستهاند. از قرن شانزدهم، مصونيت كيفرى فرستاده و از قرن هفدهم با استقرار سفارتخانهها در اروپا مصونيت اماكن مأموريت بهعنوان يك قاعده حقوق بينالملل نوين به رسميت شناخته شد. قبل از اين تاريخ مأموریتها بهصورت موقت بود و مأمور پس از ابلاغ مأموريت به كشور خويش بازمیگشت. تحقیق حاضر مصؤنیت قضایی و استقلال قضات ازنظر نظام حقوقی افغانستان و اسناد بینالمللی را به بررسی میگیرد که نخست بهصورت عموم مفاهیم و کلیات موضوع تحقیق را مانند تعریف و مفهوم مصؤنیت، مفهوم جزاء، تاریخچه مصؤنیت و انواع مصؤنیت تحت مباحث جداگانه به بررسی گرفته. بعداً مصؤنیت قضایی در نظام حقوقی افغانستان بررسی میکند و بعداَ مصؤنیت قضایی را در اسناد بین المللی بررسی می نماید. و در آخر تحقیق، هما از موضوعات فوق الذکر نتیجه گیری و پیشنهادات خواهیم داشت.
فهرست
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه 2
۱-۱. بیان مسئله و اهمیت تحقیق 3
۱-۲. سؤالهای تحقیق 5
۱-۲-۱. سؤال اصلی تحقیق 5
۱-۲-۲. سوالات فرعی تحقیق 5
۱-۳. اهداف و فرضیه تحقیق 5
۱-۴. فرضیه های تحقیق 6
1-4-1. فرضیه اصلی 6
1-4-2. فرضیه های فرعی 6
۱-۵. روش تحقیق (Research Method) 6
۱-۶. متغیرها (Variables) 7
۱-۷. جمعآوری دادهها (Data Collection) 7
۱-۸. پیشینه تحقیق 7
1-9. مفاهیم واژه های کلیدی 9
فصل دوم
ادبیات تحقیق
مقدمه 11
2-۱. مفاهیم 11
2-1-۱. قضاء 11
2-1-1-۱. قضا در لغت 11
2-1-1-۲. مفهوم قضا در قرآن 12
2-1-1-۳. مفهوم قضا در اصطلاح شرع 13
2-1-1-۴. قاضی، مفتی، مجتهد، قضیه وحاکم 14
2-1-2. اصول و قواعد فقهی 22
2-1-3. مصؤنیت 23
2-1-3-1. تعريف مصونيت 23
2-1-3-2. مباني مصونيت 24
2-1-3-3. قلمرو مصونيت 24
2-1-4. مفهوم کلی مصؤنیت 25
2-1-5. مفهوم مصؤنیت در حقوق بینالملل 29
2-1-6. سابقه تاریخی مصؤنیت 31
2-1-7. مصونيت قاضی 36
2-1-8. انواع مصؤنیت 37
2-1-9. مفهوم و هدف استقلال قاضي 38
2-1-9-1. منشأ تاريخي 38
2-1-9-2. مفهوم استقلال قضائی 41
2-1-9-3. هدف استقلال قضائی 46
فصل سوم
مصؤنیت و استقلال قضات در نظام حقوقی افغانستان و اسناد بین المللی
مقدمه 51
3-1. مصؤنیت قضائی 52
3-2. مصؤنیت قضائی قضات در امور جزای در قانون افغانستان 53
3-3. حق مصؤنیت از گرفتار و توقیف خودسرانه در قانون افغانستان 56
3-3-1. حق مصؤنیت از شکنجه و آزار 56
3-4. استقلال قوۀ قصائیه 58
3-4-1. اساس استقلال قوه قضائیه در قانون اساسی و سایر قوانین 59
3-4-2. اساس استقلال قوۀ قضائیه در حقوق بین المللی 60
3-4-3. مفهوم مبدأ استقلال قوۀ قضائیه 61
3-4-4. حکمت استقلال قوۀ قضائیه 62
3-4-5. ضمانتهای استقلال قوۀ قضائیه 62
3-4-6. استقلاليت محاکم یا قوه قضائیه 63
3-4-7. قلمرو استقلال 65
3-4-7-1. استقلال در برابر قوه مجریه 65
3-4-7-2. استقلال در برابر مسئولان قوه قضاییه 65
3-4-7-3. استقلال در برابر افكار عمومی 65
3-4-7-4. استقلال در برابر سایر مقامات 65
3-4-8. ضمانت اجراهای استقلال قضایی 65
3-5. ترکیب قوه قضائیه 66
3-5-1. تركيب ستره محكمه 66
3-5-2. استقلال قوه قضائیه از قوه اجرائیه 81
3-5-3. ستره محکمه 82
3-6. اصل استقلال قضائی از تأثیر افکار عامه 90
3-7. مصؤنیت قضائی سازمانهای بینالمللی در اسناد بینالملل 92
3-7-1. مصؤنیت قضائی سازمان ملل متحد 93
3-7-1-1. مصؤنیت قضائی نمایندگان دولتهای عضو سازمان ملل متحد 93
3-7-2. مصؤنیت اعضای محکمه بینالمللی عدالت 94
3-7-3. مصؤنیت نمایندگان کشورهای متعاهد 94
ماخذ و منابع
1. راد از محکمه جزائی در سیستم قضائی جزائی کشور مصر عبارت از محکمه است که قضایای قباحت و جنحه را درمرحله ابتدائی آن رسیدگی می نماید.
2. علامه، غلام حیدر، اصول محاکمات جزایی افغانستان، انتشارات دانشگاه ابن سینا، ۱۳۹۴، ص ۱۳۶.
3. اردبلی، محمد علی، شکنجه مجلهه تحقیقات حقوقی، شماره ۹، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۷۰، ص ۱۸۴-۱۸۵.
4. عمید، حسن، فرهنگ عمید، چاپ ۱۸، تهران انشتارات امیر کبیر، ۱۳۶۲، ص ۶۷۸.
5. قانون اساسی افغانستان، همان، ماده ۱۳۳.
6. جلیلوند، یحیی، مسوولیت مدنی قضات و دولت در حقوق ایران، فرانسه، آمریکا و انگلیس، نشر پلدا، ۱۳۷۳، ص ۲۲.
7. انصاری، مسعود، مصؤنیت های قانونی، تهران انتشارات اشراقی، ۱۳۵۳، ج ۲، ص ۴۲.
8. آشوری، محمد، آیین دادرسی کیفری، تهران سمت، ۱۳۷۵، ج ۲، ص ۲۴.
9. آزمایش، علی، نیسمال اول سال تحصیلی ۷۵-۷۶ تقریرات درس حقوق جزای بین الملل، دانشگاه تهران، ۱۳۷۵، ص ۴۲ -۷۶.
10. دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۴۱، واژه میم.