تأثیرات فساد اداری بر عدم تأمین و رعایت حقوق بشر در افغانستان
سال
: 2021.01.05ګروه ها
: حقوق و علوم سیاسیقیمت
: 1500تعداد صفات
: 176کد فایل
: 821مقطع
: ماستری
مقدمه: تأثیرات متعدد فساد بر جامعهی بشری موجب شد رویکردهایی جدید مبنی بر ارتباط بین فساد و حقوق بشر به وجود آید و مسئله مبارزه علیه فساد اداری، رعایت و تأمین حقوق بشر، در نظریههای جهانشمول مختلف موردتوجه بوده بسیاری وقتها دیده میشود که “هستهای اندیشه بسیاری از صاحبنظران را تشکیل داده است”[1]. با پیدایش حکومت حتی در ابتداییترین شکل خود پدیده فساد اداری و عدم رعایت تأمین حقوق بشر به شیوهها و اشکال مختلف بروز پیداکرده و باعث واکنشهای متعدد از جانب توده مردم شده است. فساد اداری تعریف مشخص ندارد و از منطقهای به منطقه دیگر تفاوت میکند. هم چنانکه در کشور عزیز ما افغانستان فساد اداری را به چندین دسته تقسیمبندی نموده است. فساد اداری ملکی، فساد اداری نظامی و جرایم سنگین فساد اداری که جدیداً به تاریخ 10/4/1395 توسط فرمان شماره 53 رئیسجمهور اسلامی افغانستان ایجاد گردیده است. ازاینرو تعدادی از جامعه شناسان، فساد اداری و عدم رعایت و عدم تأمین حقوق بشری حکومتها را دلیلی بر جابهجایی قدرتها دانستهاند و در عصر حاضر با بسط و تکامل دموکراسی و نقش افکار عمومی در مشروعیت بخشی و به حاکمیت نشاندن دولتها، مسئله فساد اداری را از نارضایتیهای دورهای و بروز واکنشهای شورش وار به مراقبتها و قضاوتهای روزمره تبدیل نموده است. امروزه مبارزه با فساد اداری و تأمین حقوق بشر در صدر شعارهای انتخاباتی قرارگرفته و احزاب رقیب و رقبای سیاسی بدینوسیله از میدان به در میشوند.مبارزه با فساد اداری و رعایت حقوق بشر تنها منحصر به کشورهای عقبمانده و در حال گذار نیست بلکه در کشورهای پیشرفته و درحالتوسعه هم دیده میشود. فساد اداری و عدم رعایت تأمین حقوق بشر یک وسیله مناسب برای نابودی ساختار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است. بدین ترتیب فساد اداری و عدم رعایت حقوق بشر در جامعه موجب تخریب کل نظام اجتماعی میشود سیاست دولت را در تضاد با منافع جامعه قرار میدهد و باعث هدر رفتن منافع ملی میشود و باعث کاهش اثربخشی دولتها در هدایت امور میانجامد و از این طریق اعتماد مردم نسبت به نهادهای دولتی و غیردولتی کاهشیافته، بیتفاوتی، تنبلی و بیکفایتی افزایش مییابد. فساد اداری و عدم رعایت حقوق بشر ممکن است در هر جامعه وجود داشته باشد ولی در برخی از جوامع بیشتر است. اما در عین وجود تفاوتها یک تعریف مضیق در همهجا پذیرفتهشده است. فساد اداری سوءاستفاده از مقام عمومی برای نفع شخصی است. بر اساس آنچه از مطالعات تاریخی برمیآید، اکثر حکومتها- حتی حکومتهای دارای نظام استبدادی – نسبت به موضوع فساد اداری عدم رعایت و تأمین حقوق بشری کارگزاران خود حساسیت به خرج داده و حداقل برای جلوگیری از شورش مردم و کاهش نارضایتیها، تظاهر به مقابله این امر کردهاند. چنانچه میدانیم؛ فساد موجب خنثی شدن تلاشها در جهت کاهش فقر و تبعیض اجتماعی میشود، فساد باعث تضعیف انگیزهها، موجب زیانهای اجتماعی، یا تضعیف نهادهای موجود، زیانهای سیاسی، یا توزیع ناعادلانه منابع و بالاخره زیان اقتصادی، افزایش هزینههای معاملات شده و امکان پیشبینیهای اقتصادی را کاهش میدهد. فساد مانع توسعه پایدار میشود و درنهایت اعتماد مردم به توانایی و اراده سیاسی دولت برای جلوگیری از زیادهطلبیها از بین میرود. از همه مهمتر، وقتی فساد در جامعه فراگیر است، اولیهترین حقوق بشری شهروندان نادیده گرفته میشود، حقوق نظیر امنیت و دسترسی به عدالت و بر اساس رویهها و معاهدات سازمان ملل متحد، فساد جلو دولتها را میگیرد تا به تعهدات حقوق بشری خویش تن دهند. سازمان دیدبان حقوق بشر به یک ارتباط مستقیم میان فساد و خشونت سیاسی در موقعیتهای که مقامات دولتی از پولهای دزدیدهشده استفاده میکنند تا برای دستیابی بیشتر به مقاصد خویش، خرج خشونت سیاسی و سرکوب مخالفان را بپردازند، اشاره میکند. از سو دیگر با رشد فساد اداری در جامعه، رعایت و تأمین حقوق بشر به نحو چشمگیری با موانع روبرو میشود. گویی مبارزه با فساد اداری و اعتلای بر رعایت و تأمین حقوق بشر در جامعه دوروی یک سکهاند که نهتنها تأثیرات همسانی دارند بلکه از ابزارهای یکسان نیز استفاده میکنند. از همین رو با توجه به واقعیات موجود اجتماعی، در این جستار، تأثیرات فساد اداری بر عدم رعایت و تأمین حقوق بشر در افغانستان به کنکاش گرفتهشده است.
.
فهرست
عناوین صفحات
الف) تعریف مسئله 1
ب) پیشینه تحقیق 3
ج) ضرورت تحقیق 4
د) نوآوری تحقیق 5
هـ) روش انجام تحقیق 5
و) روش و ابزار گردآوری اطلاعات 5
ز) پرسشهای تحقیق 5
ح)فرضیههای مادهی و فرعی 6
فصل اول 7
مفاهیم و کلیات 7
مقدمه 8
مبحث اول: تعریف و اصطلاح حقوق بشر 8
گفتار اول: تعریف حقوق بشر 9
گفتار دوم: اصطلاح حقوق بشر 11
مبحث دوم: تاریخچه، تضمین و مبانی حقوق بشر 14
گفتاراول: تاریخچۀ حقوق بشر 14
گفتار دوم: تضمین حقوقی حقوق بشر 16
گفتار سوم: مبانی حقوق بشر 17
گفتار چهارم: حقوق طبیعی 18
گفتار پنجم: فردگرایی 19
گفتار ششم: عقلگرایی 20
گفتار هفتم: علمگرایی 21
مبحث سوم: نظم جدید جهانی دولتمحور 22
گفتار اول: اصول حقوق بشر 23
گفتار دوم: منشور سازمان ملل متحد 27
گفتار سوم: اعلامیه جهانی حقوق بشر 28
گفتار چهارم: نقض حقوق بشر 31
مبحث چهارم: فساد و اداره 32
گفتار اول: فساد
گفتار دوم: اداره 37
گفتار سوم: موثریت اداره 40
گفتار چهارم: سازمان41
گفتار پنجم: اهمیت اداره 42
مبحث پنجم: ادبیات مربوط به بررسی عمومی پیرامون شناخت فساد ادار 47
گفتاراول: تعریف فساد اداری49
گفتار دوم: تاریخچه فساد اداری در افغانستان 54
فصل دوم 63
فساد اداری در افغانستان 63
مقدمه 64
مبحث اول: عوامل و انواع فساد در افغانستان 65
گفتار اول: اشکال و انواع فساد 65
گفتار دوم: عوامل فساد 65
گفتار سوم: عوامل و زمینههای بروز و تشدید فساد اداری 67
گفتارچهارم: رشوه 71
گفتار پنجم: ارجحیت روابط بر ضوابط 74
گفتار ششم: شکلها و انواع مختلف فساد 76
گفتار هفتم: تقسیم بندی فساد اداری از نظر هیدن هیمر 77
مبحث دوم: انواع فساد اداری در افغانستان 78
گفتار اول: فساد سیاسی (مقامات بلندپایه( 78
گفتار دوم: ریشههای اصلی فساد اداری 82
مبحث سوم: عوامل فساد اداری در افغانستان 82
گفتار اول: فساد اداری در درون دولت افغانستان 85
گفتار دوم: فساد اداری در روابط دولت با ملت 89
مبحث چهارم: درجات، مشوقها، شاخصها و علل گسترش فساد 93
گفتار اول: درجات فساد اداری 93
گفتار دوم: مشوقهای فساد 94
گفتار سوم: شاخصهای فساد اداری 95
گفتار چهارم: علل ظهور و گسترش فساد اداری 97
گفتارپنجم: عوامل تسهیلکننده 97
مبحث پنجم: پیامدها و اثرات منفی فساد اداری 102
گفتار اول: پیامدهای فساد اداری 102
گفتاردوم: اثرات منفی فساد اداری 105
فصل سوم 107
تأثیر فساد اداری بر عدم تأمین حقوق بشر 107
مقدمه 108
مبحث اول: فساد و انکار، فساد به مثابه نقض و اجرای موازین حقوق بشر 108
گفتار اول: فساد اداری بهمثابهی نقض حقوق بشر 109
گفتار دوم: اجرای موازین حقوق بشر مناسبترین راه در مبارزه با فساد اداری 113
مبحث دوم: مقابله با فساد اداری با ابزار حقوق بشر 117
گفتار اول: حرکت از درون نظام 117
گفتار دوم: نظارتهای مردمی 122
گفتار دوم: دلایل ضرورت کنترل و مبارزه با فساد 125
مبحث سوم: بررسی راهکارهای کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با فساد 125
گفتار اول: فصل اول (مقررات عمومی) 127
گفتار دوم: فصل دوم( اقدامات پیشگیرانه) 128
گفتارسوم: فصل سوم ( جرم انگاری و اجراء قانون) 131
گفتار چهارم: فصل چهارم (همکاریهای بین المللی) 134
گفتار پنجم: فصل پنجم(استرداد داراییها) 134
گفتار ششم: فصل ششم (کمک فنی و تبادل اطلاعات) 135
مبحث چهارم: روشهای مبارزه با فساد در كشورهای مختلف 135
گفتار اول: نهادهای مستقل و دائمی برای مبارزه با فساد در كشورهای مختلف جهان 136
گفتار دوم: راهکارهای مبارزه با فساد در جهان سوم 139
مبحث پنجم: اهداف و فعالیتهای اصلی در یك برنامه كلی ضد فساد 141
گفتار اول: فقدان توسعه اقتصادی کشور رویکردهای پیشگیری از فساد: 142
گفتار دوم: راهکارهای پایهای جهت پیشگیری از فساد اداری 143
گفتار سوم: نقض حقوق بشر و پیشنهاد راهکارها برای مبارزه با فساد اداری در افغانستان 144
مبحث ششم: نقض حقوق بشر به مثابه نقض عدالت 147
نتیجهگیری 155
پیشنهادات 159
مأخذ و منابع 160
Abstract 168
ماخذ و منابع
الف: کتابها:
1. القرآن الکریم.
2. سیره پیام (ص).
3. ارزگانی، غلام سخی، عوامل فساد اداری در افغانستان، کابل: انشتارات رسالت 2012.
4. افضلی، عبدالرحمن، فساد اداری و تأثیر توسعه آن بر علل، پیامدها و راهکارهای برونرفت، نشریه مرکز امور حقوقی بینالمللی ریاست جمهوری 44 شماره، 1390
5. انسان دوست، محمد صابر، گزیده ای از موضوعات حقوق بشر، کابل: انتشارات سعید، 1393.
6. احرار، محمد احرار فساد اداری و نحوه مبارزه علیه آن، سال 1387
7. ابوی، محمد صالح عامل فساد اداری و راههای بیرون رفت از آن، کابل، اکادمی علوم افغانستان، سال 1386.
8. آرین، قلی پور، مدیریتی منابع انسانی، تهران: نشرنی، ۲۰۰۵.
9. ابو زید، عبدالرحمن، فلسفه حقوق بشر: تونس، 1370.
10. ابراهیم آبادی، غلامرضا، عوامل موثر بر فساد اداری، سال11 شماره46، ص193
11. ابوی، صالح عوامل فساد اداری و راه ها بیرون رفت از آن ، کابل: اکادمی علوم افغانستان، 1386.
12. باقر، میرعباسی و روزی میرعباسی، نظام جهانی ارزیابی و حمایت از حقوق بشر، تهران: انتشارات جنگل، 1387.
13. بیلری، شازکی (2015)، کلمه دیگری برای سرکوب و بیعدالتی، تهران، انتشارات توانا.
14. Richard Doff، محمد رضا، دلودی و داکتر مهدی جمشيديان از کتاب مبانی سازمان و مديريت، نوشته ، چاپ دوم ناشر اميدوارسال 1380
15. حسین، راغفر دولت، فساد و فرصت های اجتماعی، تهران: انتشارات بیحقی 1388.
16. شاکر، سیدحبیب. حقوق جزای اختصاصی افغانستان، کابل: انتشارات حامد رسالت، مطبعه الفاروق، چاپ دوم 1394.
17. صادقی، رضا، نگرشی بر جرم رشوه در قانون جزای افغانستان و کنوانسیون بینالمللی با فساد، کابل انتشارات فانوس، سال دوازدهم، شماره مسلسل 89 سرطان 1389.
18. عادلی، عبدالحکیم، راهکارهای مبارزه با فساد اداری در افغانستان،کابل: انتشارات عابد، 1391.
19. سلیمی پور، محمدحسن، بازشناسی مفهوم فساد اداری، علل و پیامدهای آن، تهران: انتشارات نسیم بهار،1392.
20. ستانکزی، محمد ناصر، چالشهای موجود در بخشهای عمده اداری افغانستان، انتشارات سعید، کابل ،چاپ اول حمل 1392.
21. هاشمی، سید محمد، حقوق بشر و آزادیهای اساسی، تهران: انتشارات بنیاد حقوقی میزان چاپ دوم، 1391.
22. رسولی، محمد اشرف، اسلام و حقوق بشر، کابل: انتشارات فضل، 1393.
23. سلیمی، حسین، فرهنگ گرایی، جهانی شدن و حقوق بشر، تهران، انتشارات وزارت خارجه، 1385.
24. کلاپهام، اندرو، مقدمه ای کوتاه بر حقوق بشر، مترجم: خوزانی آقایی، مینو، تهران: انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1389.
25. متقی، ابوبکر، حقوق بشر، کابل، انتشارات الازهر، 1394.
26. نوری، عبدالعزیز، حقوق بشر، کابل: انتشارات دانشگاه کاتب، 1394.
27. فرامرز، رفیع پور، سرطان اجتماعی فساد، تهران، شرکت سهامی، چاپ دوم 1388.
28. شیخ احمدی، عبدالبصیر، اسلام و مبارزه با فساد اداری، مطبعه توانا، کابل، چاپ 1393.
29. ستانکزی، محمد ظریف علم، جرایم ناشی از فساد اداری، کابل،مطبعه مسلم، چاپ اول میزان 1392.
30. خطبه سراء ابوالفضل همدمی، فساد مالی علل، زمینه و راهبردهای مبارزه با فساد با آن، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ دوم 1387.
31. ستره محکمه، اصلاح اداره و مبارزه با فساد اداری در قوه قضائیه، کابل، ستره محکمه ج.ا.ا مطبعه بهیر 1388
32. دکتر سید محمد هاشمی، حقوق بشر، نشر میزان، تهران چاپ دوم بهار 1391.
33. کلاپهام اندرو ؛ ترجمه خوزانی مینو آقایی، مقدمهای کوتاه بر حقوق بشر، انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، گرایش 1389.
34. مجددی شاه آغا صدیق ، فساد و رهیافتها، افغانستان در چنگال خونین فساد، کابل: 1394
35. پوهنیار محمود سید احمد نجیب، پوهیالی هاشمی غازی ،پوهیالی عیان نادیه ، فساد اداری در افغانستان و راههای حل آن، دهکده چاپ، کابل 1391.
36. دکتر ذاکر صالحی غلامرضا، راهبردهای مبارزه با فساد اداری، انتشارات جنگل، تهران، چاپ دوم1391.
37. داکتر صادقی احمدرضا ، سیاست جنایی تقنینی افغانستان در قبال جرایم فساد اداری، نشر واژه، کابل 1394.
38. علی تقوی، ماهنامه تدبیر، تاثیر فرهنگ سازمانی بر فساد اداری، سال هجدهم، شماره 181
39. سیدمحمد عباسی زادگان، فساد اداری، انتشارات دفترپژوهشهای فرهنگی: صفحه 15تا17-1383.
40. حبیبی، عبدالکریم، حفظ مشروعیت وآبروی نظام از طریق مسکوت گذاردن مصادیق فساد ادری: تهران: انتشارات ابرار معاصر 1375.
41. متفی، داکتر سید ابوبکر، حقوق بشر، مؤسسۀ انتشارات الازهر. ۱۳۹۴.
42. صدیق مجددی، شاآغا، افغانستان در چنگال خونین فساد، کابل: انتشارات مستقبل،1394.
43. نای جوزف، فسا وتوسعۀ سیاسی، ایالات متحده امریکا. 1967.
44. نیکلولو، برنارد و ماکیاوالی شهریار، تهران انتشارات قطره، 1380.
45. فرهار، رهبر، بازشناسی عارضۀ فسادمالی، تهران:انتشارات نی، 1381.
46. ساموئل هانتینگتون، برخورد تمدنها و سامانه سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، اهل امریکا، دکتورا و تخصص در علوم سیاسی.
47. شیخی ،محمدحسین، اسلام و پژوهشهاي مدیریتی 2 پاییز 1390.
48. حیدری، مختار حسین فساد اداری به مثابه ی نقض حقوق بشر، کابل، سلسله نشرات روزنامه اطلاعات روز. ۱۳۹۶.
49. پوهنیار سید احمت نجیب محمود، پوهیالی غازی هاشمی و پوهیالی نادیه عیان؛ کتاب: فساد اداری در افغانستان و راه های حل آن؛ مرکز ملی تحقیقات پالیسی، 1391 کابل.
50. حازمی، فساد به افزایش مصارف معاملات منجر و مانع توسعه پایدار میگردد، کابل: انتشارات یوسفزاد. 1386.
51. تانزی، وتیو. فسائ، فعالیت ها دولتی وبازار. ترجمه عزیز کیاوند،1374.
52. حکیمی، اسماعیل، اصلاحات اداری مجله عدالت: ازگان نشراتی تخصصی حقوقی، فرهنگی، سال دهم، شماره 64، 1387.
53. دوناتلا، لاپورتا. فساد ودموکراسی: پیام یونسکو، شماره 313، 27.1389
54. دوناتلا، دولت وفساد وفرصت های اجتماعی، ترجمه حسین را غفر، 1389،312.
55. رسل آندریا، مبلومیادانا، قساد وآشنابازی،پیام یونسکو، ترجمه خسین را غفر، 1389،312.
56. زاهدی، شمس السادات، نگرشی برفسادو اثار آن، دانش مدیریت، دوره اول ، شماره دوم اردیبهشت1356.
57. ستانکزی ناصر، محمد ناصر. محمد ناصر. اداره ومدیریت،(چاپ چهار) کابل: انتشارات سعید،1387.
58. ستره محکمه ، اصلاح اداراه ومبارزه بافساد اداری در قوه قضائیه، کابل: ستر محکمه ج.ا.ا،مطبعه بهیر،1356.
59. شکراللهی مسعود. ظرفیت سازی برای سلامت نظام اداری کابل: مرکز آموزشی مدیریت دولتی- 1378.
60. صادقیريال حسین میر محمد. فساد اداری. نشرمیزان، چاپ چهارم، 1383
61. صندوق بین المللی پول، تزاژیدی سرمایه گذاریهای دولتی ، ترجمه جعفری خیر خواهان تهران انتشارات ست، اکتبر1997.
62. علی ربیعی. زنده باد فساد تهران: وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی1383.
63. کوفمان، دانیل. فساد و واقعیتهای. ترجمه اکبر شکوهی ، نشر تحول اداری، دور پنچم 1390
64. حامد، مرتضی. نشریه اکادمی علوم. کابل مطبعه بهیر1387.
65. احرار، محمد احرار. فساد اداری و نحوه مبارزه علیه آن، کابل، انتشارات مستقبل. 1387.
66. پچستانی شریف، نیلوفر . اجرای موازین حقوق بشر مناسبترین راه در مبارزه با فساد اداری، تهران، انتشارات حقوق بشری. 1385.
67. تانگی بریکس، جکوب . کنفرانس حقوق بشر در مبارزه با فساد اداری، کابل، انتشارات حقوق بشر. 1396.
68. ثمر، سیما. کنفرانس حقوق بشر در مبارزه با فساد اداری. کابل، انتشارات حقوق بشر.
69. حبیبی، نادر. فساد اداری، کابل: انتشارات وثقی، 1375.
70. حیدری، مختار حسین . فساد اداری بهمثابهی نقض حقوق بشر، کابل، سلسله نشرات روزنامه اطلاعات روز ۱۳۹۶.
71. دوف، ریچارد. مبانی سازمان و مدیریت، ترجمۀ: رضا لودی، محمد، جمشیدیان، مهدی، تهران، چاپ دوم، انتشارات امیدوار، 1380.
72. رفعت، میزرا ، رساله آموزشی مفهوم حقوق بشر، 1393.
73. شفاهی، نجیب الله . اداره و مدیریت چیست، بغلان، انتشارات اجتماعی فرهنگ، 1390.
74. شیخی ، محمدحسین. عوامل مؤثر بر سلامت نظام اداری و رشد ارزشهای اخلاقی در آن، تهران، انتشارات اسلام و پژوهشهای مدیریتی، 1390.
75. صدیق مجددی، شاه آغا ، افغانستان در چنگال خونین فساد، چاپ کابل، 1394.
76. عباس زادگان، سید محمد. فساد اداری، چاپ اول- انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی، 1389.
77. عرب دشتی، مینا و فخاری، مروارید ، فساد اداری، قم، فصلنامه علوم انسانی، 1394.
78. فرهار، رهبر. باز شناسی عارضۀ فسادمالی، دانشگاه تهران، 138۱.
79. کاتوزیان، ناصر، عدالت و حقوق بشر، تهران: فصلنامه حقوق، مجلۀ دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 1386.
80. کنفرانس حقوق بشر در مبارزه با فساد اداری ، کابل، انتشارات حقوق بشر، 1396.
81. لاک، تامس پین انگلیسی، مؤلف اولین رساله حقوق بشر. 1737-1809
82. محمود سید احمد نجیب ، پوهیالی هاشمی غازی ، پوهیالی عیان نادیه ،فساد اداری در افغانستان و راههای حل آن، دهکده چاپ، کابل 1391.
83. نوری، عبدالعزیز، حقوق بشر، کابل: انتشارات دانشگاه کاتب، 1386.
84. هاشمی، سید محمد.۱۳۸۴. حقوق بشر، تهران: نشر میزان.
85. هوشمند یار، نادر. (1394) تقابل فساد و توسعه سازمانهای دولتی، تحلیلگر مسائل اقتصادی و مدیریت.
86. داکتر عبدالله عبدالله و زیر خارجه اسبق افغانستان (2001 – 2006). و کاندید فعلی ریاست جمهوری.
87. فساد اداری و تأثیر آن بر توسعه؛ و مسئلۀ فساد، فعالیتهای دولتی و بازار آزاد، نوشتۀ ویتوانزی.
ب) قوانین
88. قانون اساسی افغانستان.
89. قانون مبارزه علیه ارتشاء و فساد اداری طبع جدی 1386.
90. کود جزاء، کابل، نشریه وزارت عدلیه افغانستان 1396.
1. Gilles LEBERTON: Libertes publiques & droits de I’homme, 5eme edition, Aemand Colin 2001, pp. 11 et 12.
2. USAID Anti corruption (programs, 2000 :2
3. Gilles LEBERTON: Libertes publiques & droits de I’homme, 5eme edition, Aemand Colin 2001, pop 11 et 12.
4. Americana, Ency, 1989: 22
5. 17 –aericana. Ency. 1989.vol8T
6. 18 Theoblod, Robin –corruption, development T and under-..
7. 19 developmen dirham, north carolina: duke university oress1990
8. 20 G. S ENCY
9. 21USAID A nit cprruption programs, what is crooouption? Anit corruption index oct 2000
10. Khan, 1994