سریزه: الحمدالله رب العالمين والعاقبة للمتقين والصلاة والسلام على خيرخلقه محمداٍ وعلى اله واصحابه ومن تبعهم باحسانٍ الى يوم الدين وبعد! له پوهنتونه تر فراغت وروسته هر محصل په اړونده څانګه کې څانګې پورې تړاو لرونکې موضوع په اړه په يوه ليکنه مکلف دى زه چې د حقوقو پوهنځي د آخري سمستر محصل يم بايد په حقوقي قضيه کې يوه ليکنه وکړم ، تجارت پورې تړلي حقوقي موضوعات زموږ د ټولنې يوه هغه برخه ده چې ورته د پام کار نه دى شوى ، تجارت کوونکي پوهاوي ته اړتيا لري ، نو ماهم د قدرمن استاد پوهنيار شمس الاسلام شمس (صافى) په لارښـوونه او همکارۍ (د تـجارت او اسـلام) تـرعنوان لاندې موضوع وليکله څـو زموږ د ټولنې لپاره د خير او پــوهې په خپـروولو کې يـو مسـؤليت ادا شـوى وي چې دغه موضوع په څــلورفصلونومشتمله ده:  لومړي فصل : تجارت : په قرآني ايتونو او نبوي احاديثو کې د تجارت غوره الى او فضيلت . دويم فصل: د تجارت روا ډولونه : سلم د سلم شرطونه ، مضاربت ، شراکت / مشارکت، شرکت  مفاوضه ، عنان شرکت ، شرکة الوجوه ، شرکة الصنايع ، شرکة الفلوس ، مزارعت صحيح ډولونه ،  دمزارعت جايز صورتونه ،  اجاره. دريم فصل: دسوداګري ناروا ډولونه : بيع منابذه ،  بيه ملامسه ، بيع حبل الحبلة ، بيع صفقة ، بيع مزابنة ، بيع مصراة ، بيع عربان ، بيع نجش (بولي وهل)، بيع مضطر ،  بيع الکالي با لکالي( پور په پور) ،  بيع غرر ، بيع الحکر،  بيع مجازفة ،  بيع الاجلاب ، بيع المضامين ،  بيع الحيوان بالحيو ان نسيئة ، بيع السنين ، بيع الثنيا، بيع السوم ،د غلا  د مال بيع ، د مال عيب پټول : څلورم فصل: ( د تجارت د نارواوالي مواصفات) احتکار د احتکار عيبونه او نيمګړتياوې ، انحصار ( په اوسني عصر کې د احتکار نوي صورتونه) ، غصب ، د غصب شوې مال څخه د ګټې  اخستنې حرمت ، د دوکې او فرېب بيې ،  غش ( خيانت) ، سود يا ربا ، ربا په قران او حديث کې، د سود ډولونه ، د پورونو سود ، د بيو سود ، غلا ، شراب ،  خرڅول ،  رشوت ، قمار ، د قمار شرعي حکم . په پورته فصلونو کې پورته عنوانونه ذکر شوي دي او مبحثونه  چې لاندې موضوعات د توان تر بريده په کې شنل شوي دي په دې موضوع کې مې له معتبرو منابعونه استفاد ه کړې په ځانګړې توګه له هغو منابعو نه چې د اسلامي اقتصاد په اړه منل شوي او تحقيقي څېړنو نه ډک دي له قدر من لارښود استاد پوهنيار شمس الاسلام شمس(صافى) نه ډېره مننه چې سره د خپلو بوختياوو خپلې پېرزوونې راباندې ولورولې او خپل عمل ته هڅاندې او لارښوونکې مشورې يې رانه ونه سپمولې که درانه لوستونکى په دې کې کوم کمى او زياتى ګوري په دې هيله چې د دغه مضمون د لا ښه والي په موخه خپل نيوکه او وړانديز موږ سره شريک کړي .