قتل او قصاص
سال
: 2020.09.27ګروه ها
: حقوققیمت
: 2000تعداد صفات
: 165کد فایل
: 380مقطع
: لیسانسسریزه: که دانسان بدن اوځان وي ، دبدن غړي وي ، مال متاع وي اوکه عزت اوناموس دا ټول اسلامي شريعت د احترام او عزت جوګه گرځولى دى ،دا نه يواځې چې يو چا ته نقصاص رسول گڼاه او جرم گڼلي بلکه سزايې هم ورته مقرره کړيده .د حدودو او قصاص اصلي روح هم دادى که يوانسان بل انسان بغير د څه سببه وژني نواسلامي شريعت د قتل کړاى شوي په بدله کې د قتل کوونکې د وژلو حکم کوي ، چې دې ته قصاص ويل کېږي. همدا راز که څوک دچا دځان يوغړى ته نقصان اوضرر رسوي نوفقهايې کرامو د دې بدله اخستل هم قصاص گڼي او په همدې وجه په عامه توګه فقهاء د قتل او اندامونوته د نقصان رسولو د احکامو ذکر د جناياتو په ټکې سره کوي چې په دي کې هرقسمه زياتى شامل دى .مونږ مخکې ووېل چه فقهاء د قصاص ذکر حدودو سره نه کوي بلکه حدود په دي وجه بيل بيانوي چه په دي(قصاص) کې حق العبد زيات او غالب دى، يعنې دمړکړاى شوي (مقتول) وارثان دا قتل معاف کولى هم شي ، خو چه په حدودو کې کوم جرمونه راځي هغه په حقوقو الله کې شمېرل کېږي ، په حدودو کې د الله تعالى(جل جلاله) حق زيات وي اودا څوک معاف کولى نه شي اوگويا په يو حيثيت کې قصاص هم په حقوق الله کې شامل دي او دا ځکه چه الله(جل جلاله) دانسان جسم محترم گرځولى دى اوقاتل دغه احترام ختم کړى نوځکه دا کار الله تعالى(جل جلاله) ډېر ناخوښه بولي ، بيا حدودو کې چې کوم جرمونه راځې په دى کې هم په يونه يوطريقه او حيثيت د بنده حق تلفي شامله وي او په غلا ډاکه کې يوازې نه بلکه په زنا او قذف کې هم په څه نه څه حيثيت دبنده حق تلفي ده خو غالب حق په دى کې دالله (جل جلاله) دى ځکه نو دا سزا څوک معاف کولى نه شي.
لړلېک
سريزه : 1
لمړى برخه - قتلونه او زخمونه 3
لمړى څپرکى- د قتل پيژندنه 4
لمړى مبحث - دقتل تاريخچه : 5
دويم مبحث - دقتل تعريف: 8
درېيم مبحث- دقتل نهي(منع) او حرمت: 8
دويم څپرکى- دقتل ډولونه 15
لمړى مبحث - عمدي قتل: 16
لومړي مطلب -دقتل عمد نهي : 18
دويم مطلب - دعمدي قتل سزا: 20
لمړى جز - دعمدي قتل اصلي سزا(قصاص): 20
دويم جز - دعمدي قتل بدلي سزا : 21
لمړى فقره - ديت : 21
دويمه فقره - تعزير: 22
درېيم مطلب - تبعي سزا : 27
لمړى فقره - دميراث څخه محرومتيا: 27
دويمه فقره - دوصيت څخه محرومتيا: 28
دعمدي قتل داخروي مجازاتو په اړه نصوص يا دعمدي قاتل اخروي مجازات: 30
دويم مبحث- شبه عمدي قتل: 32
لومړي مطلب - دشبه عمد قتل سزاء : 33
لمړى فقره - دشبه عمدقتل اصلي سزا: 33
الف- مغلظه ديت : 33
عاقله څوک دي؟: 34
په عاقله ؤ باندې د دېت دتحميل علت 36
ب- کفاره : 41
کفاره په چا لازميږي ؟ 41
دويمه فقره -دشبه عمدقتل بدلي سزا: 42
درېيم مبحث -خطايې قتل: 44
لومړي مطلب-دفاعل په قصد اويا گمان کې خطا (تيروتنه): 44
دويم مطلب - په خپله دفاعل په فعل کې خطا: 44
په شخص کې خطا اوپه شخصيت کې خطا: 45
درېيمه فقره-دخطايې قتل سزا: 46
څلورم مبحث- دخطاء جاري مجري قتل: 51
پنځم مبحث- په تسبب سره قتل: 52
دقتل عمدمتعلق نور شرطونه : 53
دقاتل شرطونه : 53
دمقتول شرطونه : 54
دمقتول دولي شرطونه : 54
شپږم-دقتلونودويش اهميت : 55
درېيم څپرکى-دقتلونو او زخمونو ځينې مثالونه 56
لمړى مبحث - ديوکس وژل دڅوکسانو په واسطه : 56
دويم مبحث - دڅوکسانو وژل ديوکس په واسطه : 59
درېيم مبحث - چې يويې ونيسي اوبل يې په قتل ورسوي : 59
څلورم مبحث - دځوي وژنه دپلار په واسطه : 60
پنځم مبحث - دذمي کافروژل دمسلمان په واسطه: 61
شپږم مبحث - هغه قتل چې قاتل يې معلوم نه وي: 64
لمړى مطلب - دقسامه لغوي او شرعي معنى: 64
دويم مطلب - دقسامه او ديت د واجب کېدو شرطونه : 66
درېيم مطلب- دقسامه ماخذ: 66
اووم مبحث - د اکراه له امله قتل: 69
اتم مبحث - ځان وژنه 71
لمړى مطلب-ولي ځينې خلک په ځان وژنه لاس پوري کوي؟ 74
لومړي - ځان وژنه دحل ديوي لاري په حيث: 75
دوهم - خپلو هيلو اوموخوته دنه رسيدلو لپاره : 75
درېيم - دسالم احساس نه درلودل : 76
څلورم - ځان وژنه يوډول غږ دي : 76
پنځم - ځان وژنه دوخت اوځاي په خاطر: 76
شپږم -دعمر اغيزي : 77
اووم - داوسيدو اغيزي : 77
اتم - د واده اغيزي : 77
نهم-دسالم بدن اغيزي : 77
دويم مطلب- د ځان وژني (انتحاري) او فدايې ترمنځ توپيرونه 78
خپل ځان ته مصيبت پيښول : 81
نهم مبحث- خاصه شرعي دفاع يا دفع الصائل 81
لومړي مطلب -د دفع الصائل معني : 81
دويم مطلب -دصائل دشرعي دفاع کېفيت : 82
درېيم مطلب -اسلامي شريعت اوقانون : 85
څلورم مطلب -دصائل د دفعي شرطونه : 88
لومړي شرط – دتيري او تعدي وجود : 88
دويم شرط – په حالي توګه دتيري وجود: 91
درېيم شرط – بلي لاري نه دتيري د دفاع دامکان عدم وجود: 92
څلورم شرط- دتيري دمخنيوي لپاره په مناسب قوت دفاع: 92
پنځم مطلب -د دفاع دحدنه تيري: 93
شپږم مطلب -آيا صائل د دفاع حق لري؟ 94
اووم مطلب -دصائل د دفاع حکم: 95
اتم مطلب-اسلامي شريعت اوقانون : 95
لسم مبحث-د طبابت په سبب مرګ: 96
لمړى مطلب -دطبابت اباحت 96
دويم مطلب -دطبيب خطايې: 97
درېيم مطلب -دناروغ اجازه : 98
څلورم مطلب -داو الو الامر يا صالحه مقاماتو اجازه: 98
پنځم مطلب- دعدم مسؤليت شرطونه : 99
شپږم مطلب -په طبيبانو پوري ملحق کسان : 99
اووم مطلب -اسلامي شريعت اوقانون: 99
يوولسم مبحث-اسلامي شريعت اوسپورتي لوبي : 100
دولسم مبحث- په قتل اوجرحي باندې د رضا اغيزه : 105
لمړى مطلب -په قتل رضا : 105
دويم مطلب -په قطع اوجرح باندې رضا: 107
درېيم مطلب-دقتل اوجرحي داجازي متعلق دفقهاؤ خلاف سببونه: 108
څلورم مطلب -اسلامي شريعت اوقانون 109
څلورم څپرکى- دقتل ثبوت 111
لمړى مبحث- شهادت : 111
دويم مبحث- اقرار : 112
دويمه برخه- قصاص 113
لمړى څپرکى- دقصاص پيژندنه 114
لمړى مبحث- دقصاص تعريف: 114
لمړى مطلب-دقصاص لفظي معنى: 114
دويم مطلب- دقصاص شرعي او اصطلاحى تعريف: 116
دويم مبحث- دقصاص مشروعيت او دمنکرينو نيوکې 117
لمړى مطلب-دقصاص د مشروعيت دليلونه : 117
١- قرآني دليلونه: 118
٢ – راويايې دليل(د حديثونو په واسطه دليل): 120
٣- دقصاص عقلي دلايل : 121
٤- دقصاص اجتماعي دليل: 122
دويم مطلب-دقصاص په اړه د منکرينو نيوکې او دهغه ځوابونه 123
درېيم مبحث -دحدود او قصاص ترمنځ توپيرونه : 128
دويم څپرکى- دقصاص شرطونه 130
لمړى مبحث- په نفس کې دقصاص د وجوب 130
(لازم کېدو) شرطونه 130
دويم مبحث- په مادون النفس کې دقصاص شرطونه : 134
درېيم مبحث-په اعضاو کې دقصاص شرطونه : 135
څلورم مبحث-دقصاص د اجرا شرايط : 135
پنځم مبحث-دقاتل څخه دقصاص اخيستلو شرطونه: 136
شپږم مبحث-دقصاص دآلې شرطونه : 136
درېيم څپرکى - هغه جرايمو کې قصاص چې دنفس له قتل څخه کم وي 138
لمړى مبحث- عمدي او خطايې جراح:................................................................... ..... 139
دويم مبحث-په لاس پښوکې دقصاص معامله : 140
درېيم مبحث-په سترګو کې قصاص: 141
څلورم مبحث-په غوږونو کې قصاص : 141
پنځم مبحث-په پوزه کې قصاص: 142
شپږم مبحث-په غاښ کې قصاص : 142
اووم مبحث-په ژبه او شونډو کې قصاص : 143
اتم مبحث- په تناسلي آله کې قصاص : 143
نهم مبحث-د څپيړي ، ضربي او ښکنځل قصاص: 143
لسم مبحث-ځينې نور مسايل چې د دېت وړ دي: 145
څلورم څپرکى -د قصاص دسزا استيفاء (اجرا) 148
لمړى مبحث -په نفس کې دقصاص داستيفاء کېفيت(دقصاص اخيستني طريقه) 149
دويم مبحث-آياپه هغه وسيله هم قصاص روا دى چې ترچړوکې هم سا ژرباسي؟ 152
درېيم مبحث-په اوس وخت کې اولو الامر په قصاص کې دمداخلي حق لري؟ 152
څلورم بحث -دزخمي نه دقصاص اخستلو حکم 153
پنځم څپرکى -دقصاص سقوط او موانع 156
لمړى مبحث – دقصاص سقوط 156
لومړي مطلب- دقاتل مړينه : 156
دويم مطلب - دقصاص دمحل نشتوالى(دقصاص د ځاي فوت) : 158
درېيم مطلب- سوله (صلحه): 159
څلورم مطلب- عفوه (بښنه): 160
الف- دقصاص په جرمونو کې عفوه: 160
ب- عفوه په تعزيري جرمونو کې : 161
پنځم مطلب- دقصاص ارث : 162
دويم مبحث: دقصاص موانع : 163
پايله 164
اخځليکونه 168
منابع:
1. پوهندوي، نصرالله ، ستانکزى ، د حقوقي اصطلاحاتو قاموس، (دافغانستان عدلي اوقضايې امور، کال،١٣٨٧هـ ش) مخ،١٤٦
2. سيد مراد، شريفي ، قضاء ،مجله. (کابل ، کال ، ١٣٨٨هـ ش ، تله) مخ ٣٨
3. عبدالقادر ، عوده ، داسلام جنائي تشريع او وضعي قوانين،ژباړن، عبدالهادي ،هدايت (کابل، ټوک، دوهم، خپرندوي،پيغام نشراتي مرکز ، کال ١٣٨٤) مخ ، ٦٥٨ .
4. قرآن مجيد ، دالمائده سورت ٤٥ آيت .
5. امام قرطبي، د رسول الله صلى الله عليه وسلم فيصلې، ژباړن،زاهدالله، حماد،( پيښور، محله جنګي،ناشر، اعراف پبلشرز نديم ټريډ سنټر) مخ ، ٢٢- ٢٤.
6. السيد سابق، فقه السنة ، مترجم ، محمد موسى، نهمت، (کابل، سال، ١٣٧٤هـ ش) صفحه، ٢١٧-٢٢٥
7. قوانين سزايې او قضايې دراسلام ، ص٢٢٥-٢٣٠.
8. مجيب الله، ندوي ، اسلامي فقه ، ژباړن، فرهاد محمد غالب ،ترين خويشګي(پيښور، زيب آرټ پبلشر) مخ ، ص ٩١١.