مفهوم مسؤلیت مدنی دولت
سال
: 2020.10.03ګروه ها
: حقوققیمت
: 1000تعداد صفات
: 53کد فایل
: 414مقطع
: لیسانسمقدمه: پذیرش اصل مسؤلیت مدنی دولتها از مصادیق بارز شریعت اسلامی، دموکراسی، از آثار حاکمیت قانون بر همگان و از مظاهر کنترول قدرت مسؤلین تلقی میشود. تغییر مقام دولت از دولت ناظم و ناظر به دولت مسؤل و خدمتگذار سبب حمایت بیشتر اتباع بوده و مشروعیت دولت را به رعایت اصل انصاف، عدالت و جبران خساره توسط دولت تحقق می بخشد. بعد از دوران مصؤنیت مطلق دولت، اولین مبنایی که برای مسؤلیت مدنی دولت در نظر گرفته شده، مبنای تقصیر بوده و بعد از مرور زمان، تحول و رشد حقوق مسؤلیت مدنی دولت بر مبنای خطر نیز مورد پذیرش دولت ها قرار گرفت. انسان به عنوان شخص حقیقی، شخص حکمی خصوصی و شخص حکمی عمومی مثل دولت، در عرصۀ اجتماع، مسؤل تمامی اعمال خویش است و چنانچه موجد ورود خسارت به دیگران گردد، مسؤلیت دارد و باید جبران خساره نماید. این مسؤلیت یا به واسطۀ نقض قرارداد و تعهد و یا بدون وجود چنین رابطه ای به شکل قهری محقق میگردد. بنابرین مسؤلیت یا قراردادیست و یا قهری. این دو نوع مسؤلیت، تحت عنوان مسؤلیت مدنی درین رساله مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است. علی الرغم وجود ارکان مشترک بین این دو مسؤلیت، تفاوتهای بارز بین آنها موجب ظهور دو دیدگاه مختلف در عرصۀ مسؤلیت مدنی گشته است. گروهی معتقد به وحدت دو مسؤلیت میباشد و گروه دیگر تفاوت های بسیاری را برشمرده اند که آثار حقوقی متفاوتی را دربردارد. شریعت اسلامی به عنوان آخرین و کاملترین دین سماوی چهارده قرن قبل مسؤلیت مدنی دولت به شکل مطلق (طبق نظریۀ تقصیر و نظریۀ خطر) قبول نموده است. تحقیق حاضر به دنبال آنست تا ضمن بررسی مسؤلیت مدنی دولت در نظام حقوقی افغانستان، به بیان علت ضرورت چنین مسؤلیتی برای دولت بپردازد و مسؤلیت مدنی را توأم با نظریۀ تقصیر و نظریۀ خطر تحلیل نموده و پاسخ دهد که تفاوت خسارتهای که توسط کارکنان دولت جبران میشود و خسارتهای که باید مستقیماً به وسیلۀ دولت جبران میشود، چیست؟ عناصر موجود درین مورد کدام است و مصادیق این مسؤلیت در نظام حقوقی افغانستان کدام است؟ آیا در نظام حقوقی افغانستان نظریۀ تقصیر و یا نظریۀ خطر و یا هردو نظریه قابل اعمال است
.فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه..............................................۱
فصل اول- کلیات...................۲
مبحث اول- تعریف و مفهوم مسؤلیت مدنی دولت.........۲
مبحث دوم- ارکان مسؤلیت مدنی...........۴
الف- فعل و عمل زیانبار.......۴
ب- ضرر............۵
۱- ضرر بدنی........۵
۲- ضرر مالی........۵
۳- ضرر معنوی.....۶
۴- ضرر مباشر.........۶
۵- ضرر غیرمباشر.......۶
ج- رابطه سببیت بین عمل زیانبار و ضرر وارده......۹
مبحث سوم- هدف و حکمت مسؤلیت مدنی........۹
الف- قناعت و رضای متضرر...۹
ب- مجازات خصوصی عامل. ۹
ج- برقراری عدالت.............۱۰
د- برقراری نظم و امنیت اجتماعی........۱۰
مبحث چهارم- شروط مسؤلیت مدنی....۱۰
۱- آن مسؤلیت مدنی که به سبب جنایت بر نفس بوجود آمده باشد....۱۰
۲- مسؤلیت مدنی که به سبب تجاوز بر مال بوجود آمده باشد...۱۱
مبحث پنجم- مبانی نظری مسؤلیت مدنی...۱۱
الف- نظریه تقصیر.........۱۱ ب- نظریه خطر......۱۱
ج- نظریه تضمین حق...........۱۲
د- نظریه انتساب اضرار.......۱۲
مبحث ششم- انواع مسؤلیت مدنی......۱۳
الف- مسؤلیت قهری..........۱۳
ب- مسؤلیت قراردادی........۱۴
ج- یگانگی و دوگانگی مسؤلیت قهری و قراردادی.......۱۴
۱- نظریه دوگانگی و آثار ناشی از آن........۱۴
۲- نظریه یگانگی و آثار ناشی از آن........۱۶
۳- نظریه مختار... ۱۷
مبحث هفتم- عوامل رافع مسؤلیت مدنی......۱۷
الف- عمل زیانبار دفاع کننده مشروع.....۱۷
ب- اکراه.......۱۸
ج- فورس ماژور.....۱۹
د- قرارداد عدم مسؤلیت مدنی... ۱۹
ر- رضایت شخص به تلف کردن مالش......۲۱
ز- مرور زمان.. ۲۱
س- عمل حاکم...۲۱
ش- وضع قوانین....۲۱
فصل دوم- مسؤلیت مدنی دولت در نظام حقوقی افغانستان..........۲۴
مبحث اول- حدود و مسؤلیت مدنی دولت...۲۸
الف- مسؤلیت دولت ناشی از اقدامات قوه مقننه...۲۹
ب- مسؤلیت دولت ناشی از اعمال قوه مجربه و مامورین آن.....................۲۹
ج- مسؤلیت دولت ناشی از اعمال قوه قضائیه... ۳۱
مبحث دوم- آثار مسؤلیت مدنی....۳۳
مبحث سوم- روش جبران خساره در افغانستان...۳۴
الف- روش جبران خساره در مسؤلیت عقدی....۳۴
ب- روش جبران خساره در مسؤلیت قهری......۳۵
۱- اتلاف..............۳۵
۲- غصب.........۳۶
۳- فعلیکه بر نفس واقع میشود........۳۷
۴- مسؤلیت از عمل غیر...۳۷
۵- مسؤلیت از حیوان و اشیاء......۳۸
۶- استعمال حق.....۳۸
مبحث چهارم- روش رسیده گی به دعوی مسؤلیت مدنی....۳۹
الف- دعوی جبران خساره.......۳۹
ب- محکمه ذوالحکم.....۳۹
ج- میعاد اقامه دعوی مسؤلیت مدنی دولت.....۴۰
مبحث پنجم- میزان جبران خساره.......۴۱
الف- جبران عینی..........۴۱
ب- جبران بدلی....۴۱
ج- جبران به معادل.......۴۱
د- جبران کلی و جبران نسبی..........۴۱
مبحث ششم- خطای اداری دولت...۴۳
الف- نقص کمی وسایل.......۴۳
ب- نقص کیفی......۴۳
مبحث هفتم- انواع خطاهای اداری دولت.......۴۴
الف- عدم انجام وظایف اداری.....۴۴
ب- مطلوب نه بودن انجام وظایف اداری.......۴۴
ج- تأخیر در انجام وظایف اداری.......۴۴
مبحث هشتم- وسایل اثبات...۴۴
الف- سند........۴۵
ب- شهادت.........۴۷
ج- قرینه..............۴۸
نتیجه گیری......۵۰
منابع.................۵۲
منابع
1.انصاری، ولی الله، کلیات حقوق قراردادهای اداری، نشر حقوقدان، چاپ (1390 هـ ش)
2.الزحیلی، وهبه، الفقه الاسلامی و ادلته، الناشر: دارالفکر- سوریه دمشق، الطبعه الرابعه المنقحه المعدله
3.السنهوری، عبدالرزاق، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدی
4.أفندی، علی إبن عابد محمد علاؤ الدین، الدرالمختار شرح تنویر الأبصار فقه أبوحنیفه، دارالفکر للطباعه والنشر، (1421هـ، 2000م)، بیروت
5.باریکلو، علی رضاء، مسؤلیت مدنی، پاپ سوم، سال (1389 هـ ش)، بنیاد حقوقی میزان
6.تاجمیری، امیر تیمور، حقوق مدنی تهران، چاپ اول، مؤسسۀ فرهنگی آفرینه، 1375
7. جمع از استادان پوهنتون کابل، قاموس اصطلاحات حقوقی، ص 148، سال نشر 1378
8.حسینی میلانی، سیدعلی، کتاب القضاء، تقریر مباحث مرحوم آیت الله گلپایگانی، قم، چاپ خیام
9.حسینی مراد، حسین قلی، عدالت کیفری، انتشارات مجمع علمی و فرهنگی
10.دهخداف علی اکبر، لغتنامۀ دهخدا، تهران، مؤسسۀ انتشارات دانشگاه تهران، دورۀ جدید، چاپ دوم، 1377
11.دایره المعارف آریانا، سال (1389)، ناشر: اکادمی علوم افغانستان، مطبعۀ نبراسکا، کابل- افغانستان
12.دانش، سرور، حقوق اساسی افغانستان، انتشارات مؤسسۀ تحصیلات عالی ابن سینا
13.زرگوش، مشتاق، مقالۀ تقصیر مدنی دولت، مطالعۀ تحلیلی، تطبیقی، مجلۀ تحقیقات حقوقی، دو فصلنامۀ علمی پژوهشی شماره 49
14.زنجانی، عباس علی عمید، فقۀ سیاسی، سال چاپ (1366) تهران
15.زنجانی، عباس علی عمید، موجبات ضمان، تهران، نشر میزان، 1382، چاپ اول
16.شریعت پناهی، سید ابوالفضل قاضی، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، نشر میزان، سال چاپ 1386
17.صفایی، حسین، حقوق مدنی، جلد دوم، تعهدات و قراردادها، انتشارات مؤسسۀ عالی حسابداری، سال 1351
18.عمید، حسن، فرهنگ عمید، تهران، جاویدان، چاپ 11، سال 1353
19.عامر، حسین، المسؤلیته العقدیه والتقصیریه، بیروت، دارالفکر، 1998م
20.عاطف النقیب، النظریه العامه للمسؤلیه عن الفعل الشخصی، بیروت، باریس، منشورات عویدات، 1984م
21.فضل منذر، مصادرالالتزام، جلد اول، دارالثقافه للنشر والتوزیع عمان
22.قیومی، المصباح المنیر، مطبعۀ مصطفی البابی الحلبی، مادۀ ضرر
23.قانون مسؤلیت مدنی جمهوری اسلامی ایران، مصوب سال 1339
24.قائم مقامی، عبدالمجید، حقوق تعهدات، انتشارات دانشگاه تهران، 1347. چاپ اول
25.محقق داماد، سید مصطفی، قواعد فقه، بخش مدنی، مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ دوم، سال 1380
26.مصاحب، غلام حسین، دایره المعارف فارسی
27.مؤتمنی، منوچهر طباطبایی، حقوق اداری، سمت مرکز تحقیق و توسعۀ علوم انسانی، 1387. تهران
28.مازندرانی، محمد صالح، فصلنامۀ تخصصی فقه و اصول، سال دوم، شمارۀ 7، زمستان
29.لطفی، اسدالله، موجبات و مسقطات ضمان قهری، چاپ اول، تهران، نشر مجد، 1379
30.لنگرودی، محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش، ابن سینا، چاپ اول، 1346
31.لورراسا، میشل، ترجمۀ محمد اشتری، مسؤلیت مدنی، نشر حقوقدان، سال 1375
32.کاتوزیان، ناصر، الزامهای خارج از قرارداد: ضمان قهری، جلد اول و دوم، انتشارات دانشگاه تهران، سال 1382
33.ولیدی، محمد صالح، حقوق جزای عمومی، نشر داد، 1373، چاپ اول