به ویبسایت افغان تیزیس خوش آمدید/ د افغان تیزیس ویبسایټ ته ښه لاغلاست

پارلمان و پس منظر آن در افغانستان

سال

: 2020.11.22

ګروه ها

: حقوق و علوم سیاسی

قیمت

: 1000

تعداد صفات

: 155

کد فایل

: 651

مقطع

: لیسانس

 مقدمه: در جهان امروز دموکراسي به عنوان اصلي بهتر حکومت کردن پذيرفته شده است . يکي از اصول بنيادي و اساسي ، حاکميت ملي ملت و مشارکت مردم در تعيين سرنوشت سياسي ، اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي شان به صورت مستقيم است. در نظامي که انسان از استقلال ، آزادي و حمايت قانون برخوردار است، بايد خود در تعيين سرنوشت اش سهم بگيرد . اين سهم گيري بايد  به صورت مستقيم تجلي يابد ولي به سبب کثرت جمعيت و نبود امکان مشارکت مستقيم همة مردم در تصميم گيري هاي سياسي و اجتماعي  اصل نمايندگي يا مشارکت غير مستقيم يا تمثيلي به عنوان مناسب ترين راه مشارکت در تصميم گيري هاي ملي پذيرفته شده است   که پارلمان يا قوه مقننه ممثل مشارکت مردم در مسايل مهم مربوط به کشور و مردم  ميباشد . يعني کشور به حوزه هاي متعدد با توجه به نفوس تقسيم  گريده و مردم با انتخاب نمايندگان براي پارلمان حق مشارکت خويش را از طريق نمايندة منتخب خود در تصميم گيري هاي سياسي ادأ مي نمايند. به همين اساس در هر کشور دموکراتيک و حتي غير دموکراتيک مجلس ممثل حاکميت واراده مردم بنام پارلمان يا قوه مقننه متشکل از دو مجلس و يا يک مجلس وجود دارد که اصل نمايندگي از مردم و حاکميت ملي را به نحوي از انحا به نمايش مي گذارد. پارلمان منحيث يکي از ارکان عمده دولت نقش مهمي را در سياست و تصميم گيري هاي دولت ايفا مي کند. البته بايد گفت که دانشمندان پديده هائي چون دموکراسي ، آزادي ، حکومت قانون ، پارلمان ، انتخابات و همزيستي، را زادة غناي فرهنگي ، رشد طبيعي و مرحله اي جوامع ميدانند که در پي حدي از آگاهي ، سواد ، رفاه اقتصادي پديد ميآيد. مانند انگلستان ، فرانسه ، سويس ، ايالات متحده امريکا و ساير کشورهاي اروپايي و امريکايي . اما در افغانستان جنبش هاي دموکراتيک و مبارزات مبتني بر احقاق حقوق مردم و محدوديت مطلقيت همزمان با جنبش هاي آزادي خواهي و استقلال طلبي در زمان امير حبيب الله خان آغاز گرديد. جنبش مشروطه خواهان در همين راستا به ظهور رسيد اما بنابر فقدان شرايط و بستر مساعد اجتماعي در دام مطلقيت افتاد و نتوانست در راه وصول به اهداف عالي ملي گامي فراتر نهد. افغانستان تا کسب استقلال کامل از انگلستان فاقد موسسات دموکراتيک مانند پارلمان و قوه اجرائيه مسئول بود.  بعد از کسب استقلال اولين  قدم  براي شکل گيري حکومت دموکراتيک و تأسيس پارلمان برداشته شد و امان الله خان بخاطر رسيدن به اين اهداف اصلاحاتي را رويدست گرفت و درهمين راستا  نظامنامه هائي تدوين شد. ولي چون شرايط کشور آماده پذيرش همه اين تغييرات و اصلاحات نبود .ريفورم هاي امان الله عملی نگرديد چون با مخالفت مردم مواجه شد و در نتيجه  سبب  سقوط او گرديد. در اصول اساسي دوره نادر خان و قانون اساسي محمد ظاهر شاه و قوانين اساسي بعدي موسسات نمايندگي مردم يا پارلمان تجويز گرديده است . اما بنابر عدم موجوديت فرهنگ سياسي لازم ، عدم موجوديت موسسات و عناصر لازمه دموکراسي مانند احزاب سياسي اين موسسات صرفاً در حد قانون اساسي وجود داشته و عملاً فاقد هر گونه صلاحيت نمايندگي بوده اند. و طوريکه ميدانيم در دوره جنگ هاي داخلي افغانستان بصورت کل فاقد حکومت دموکراتيک و موسسات تمثيلي بوده است. در افغانستان کنوني ما فاقد تجربه دموکراسي ، آزادي ، حکومت قانون ، انتخابات و پارلمان هستيم . باوجوديکه قانون اساسي اين موسسات را پيش بيني نموده و فعلاً داراي حکومت و پارلمان منتخب مي باشيم.که زاده غناي فرهنگي يا رشد طبيعي جامعه نيست.بلکه شرايط بين المللي و داخلي خاص موجب شکل گيري حکومت و پارلمان گرديد . که همه خالي از کاستي ها و خلا نمي باشند . اميدواريم با گذشت زمان آهسته آهسته غنامند گردند. يکي از عوامليکه در غنامندي آن اثر گذار است آشنايي مردم با اين موسسات و مخصوصاً پارلمان است که در اين رساله کوشش شده پارلمان بصورت کلي و سير پارلمان در افغانستان مورد مطالعه قرار گرفته است .  باوجود خلاها و نواقص موجود در اثر اميدوارم يک رهنماي خوب براي کسانيکه علاقمند داشتن معلومات راجع به پارلمان و پارلمان در افغانستان اند، باشد.

.

 فهرست

مقدمه

بخش اول : پارلمان و سيرتاريخی آن

مفهوم و تعريف پارلمان

سير تاريخي  پارلمان

ترکيب پارلمان

الف- دلايل طرفداران نظام يك مجلسي

ب- دلايل طرفداران تشكيل پارلمان با دو مجلس

1- فلسفه وجودي مجلس دوم در کشور هاي بسيط

الف – مجالس دوم غير انتخابي

ب – مجلس دوم انتخابي

2- فلسفه وجودي مجلس دوم در کشور هاي فدرال

ساختار تشكيلاتي پارلمان

الف: رئيس و هيأت رئيسه

ب: سازمان اداري

ج: كميسيون ها

1 ـ كميسيونهاي عادي

2 ـ كميسيونهاي تخصصي

انتخاب نمايندگان پارلمان

- شرايط انتخاب کنندگان

-  شرايط انتخاب شوندگان

- تشريفات انتخاب

- سيستم هاي انتخاباتي

اختيارات و وظايف پارلمان

الف ـ قانونگذاري

ب ـ نظارت از حکومت

ج- نظارت بر امور مالي کشور

د ـ وظايف قضايي پارلمان

هـ ساير وظايف پارلمان

استقلال پارلمان

الف ـ استقلال اداري

ب ـ استقلال مالي

ج ـ استقلال تنظيم طرزالعمل داخلي

مصونيت پارلماني

الف ـ عدم مصونيت

ب ـ عدم تعرض

انحلال پارلمان

بخش دوم : پارلمان و پس منظر آن در افغانستان

دارالشورا يا شوراي دولتي امير حبيب الله

پارلمان يا شوراي دوره امان الله خان

شوراي ملي در دوره سلطنت محمد نادر ( دور اول شورا)

دور دوم شوراي ملي

دور سوم شوراي ملي

دورچهارم شوراي ملي

دور پنجم شوراي ملي

دور ششم شوراي ملي

دور هفتم شوراي ملي

دور هشتم شوراي ملي

دور نهم شوراي ملي

دور دهم شوراي ملي

دور يازدهم شوراي ملي

دور دوازدهم  شوراي ملي

دور سيزدهم  شوراي ملي

ملي جرگه پيش بيني شده در قانون اساسي محمد داود

شوراي ملي دوره حکومت نجيب الله

شوراي ملي فعلي ( 1384 )

مناقشه

نتيجه گيري

پيشنهاد ها

منابع و مأخذ 

ماخذ و منابع

1.      ابوالحمد ، عبدالحميد.1368 . مباني علم سياست . تهران، انتشارات قومس . ص :177- 178،344 .

2.      ايوبي ، حجت الله . 1379. اکثريت چگونه حکومت ميکند.تهران، سروش . ص : 37-38-39، 57 ، 61-62-63-64-65-66 ، 100 ، 110 .

3.      بارند، اريک . 1380.ترجمه متوني از حقوق عمومي ،پارلمان و قوه مقننه . مترجم : بهرام آريان کلور. تهران ، انتشارات مجمع علمي فرهنگي مجد.ص: 100 .

4.      بوشهري ، جعفر . 1376 . مسايل حقوق اساسي . تهران ، انتشارات دادگستر . ص:75- 76 ، 80 ، 88 .

5.      بوشهري ، جعفر . 1376 . حقوق اساسي . تهران ، انتشارات گنج دانش . ص:358-359-360-361 ،97- 98  .

6.      تقدسي ، سيد ناصر. 1384. انتخابات پارلماني و پارلمان آينده افغانستان. کابل ، انتشارات رسالت . ص :20، 51 .

7.      حبيبي ، عبدالحي . 1372 . جنبش مشروطيت در افغانستان . قم ، انتشارات احساني . ص :172- 173- 174 .

8.      دانش ، سرور . 1382. در آمدي بر وضع و تصويب قانون اساسي جديد افغانستان . کابل : مطبعه تعليمي پوهنتون نبرسکا. ص : .

9.      دريح ، امين الله . 1379 . افغانستان در قرن بيستم. پشاور ، انتشارات دانش کتابخانه. ص : 265، 292 ، 293-294-295 ،441-442-443-444 .

10.  دوورژه ، موريس . 1343 . رژيم هاي سياسي . مترجم : ناصر صدرالحفاظي . تهران، انتشارات سازمان کتابهاي جيبي . ص :78 .

11.  دوميشل ، آندره و پي برلالومي ير .1376. حقوق عمومي  .مترجم: شريعت پناهي ، ابوالفضل قاضي. تهران ، انتشارات دادگستر . ص: 67.

12.  رسولي ، محمد اشرف . 1378 . اسلام و حقوق بشر. پشاور ، انتشارات فضل کتابفروشي. ص:113.

13.  رشتيا ، سيدقاسم . نامعلوم . خاطرات سياسي سيدقاسم رشتيا 1311تا 1371 . نامعلوم . ص : 231.

14.  رني ، آستين . 1374. حکومت ، آشنائي با علم سياست. مترجم لي لا سازگار . تهران، انتشارات مرکز دانشگاهي . ص:227 .

15.  زيدان ، عبدالکريم . 1363. حقوق فرد و دولت از نظر اسلام .مترجم :  نعمت الله شهراني ، تهران : انتشارات سازمان تحقيقاتي و انتشاراتي . ص:56 ، 96- 97 .

16.  سرمند ، نظرمحمد . 1366. جرگه ها ، شوراها و اداره حاکميت. کابل ، مطبعه دولتي . ص : 1-2-3-4-5 ، 28-29-30 .

17.  شريعت پناهي ، ابوالفضل قاضي .1383.حقوق اساسي و نهاد هاي سياسي . تهران ، انتشارات ميزان . ص:373-374  ، 383- 384 -385-386، 397 ، 390-391-392-393-394-395-396 ، 680، 709 .

18.  شريعت پناهي ، ابوالفضل قاضي .1380.بايسته هاي حقوق اساسي  . تهران ، انتشارات دادگستر . ص:200 -201 – 202 ، 229 – 230 ، 232- 233- 234- 235- 236، 303 ، 308 – 309- 310 ، 317 -318- 319- 320- 321 ، 337- 338-339، 449 ، 460 .

19.  شفائي ، حسين . 1372 . صلاحيت مجلس و معيار نمايندگي . تهران ، انتشارات معراج . ص :  29  .

20.  شيخ الاسلامي ، سيد محسن . 1380. حقوق اساسي تطبيقي . تهران ، انتشارات کوشا مهر . ص:174، 176 ، 179  .

21.  طباطبائي موتمني ، منوچهر . 1380. حقوق اساسي.تهران، انتشارات ميزان. ص:97-98،100-101، 107-108.

22.  عالي خاني ، محمد . 1375. حقوق اساسي . تهران ، انتشارات دستان . ص :140 .

23.  عباسي ، عبادالله . 1381 . کالبد شکافي قدرت. تهران، انتشارات پرديسان . ص : 73  .

24.  عطايي ، محمد ابراهيم . 1383. تاريخ معاصر افغانستان . مترجم : جميل الرحمن کامگار . پشاور ، انتشارات ميوند. ص :350-351-352 .

25.  عميد زنجاني ، عباسعلي . 1368. فقه سياسي . تهران ، انتشارات امير کبير . ص:141-142 .

26.  غبار ، مير غلام محمد . 1383. افغانستان در مسير تاريخ . جلد اول و دوم . پشارو ، انتشارات ميوند . ص :794 ، 104 ، 109 ،140 ،213 ، 263 .

27.  فراهي ، عبدالغفار.1381. افغانستان د ديموکراسي ا و جمهوريت په کلونو کي 1963- 1978  .پشاور ، انتشارات دانش کتابخانه. ص: 135- 136.

28.  فرهيخته ،   .1377 . فرهنگ فرهيخته . تهران ، انتشارات زرين . ص :40 .

29.  فرهنگ ، مير محمد صديق . 1371. افغانستان در پنج قرن اخير . جلد دوم. مشهد، انتشارات درخشش. ص:671- 672 .

30.  فيض زاد ، محمد علم .1368 . جرگه هاي بزرگ ملي افغانستان . لاهور، انتشارات نامعلوم . ص: 10-11-12 ،47- 48-49 ، 136.

31.  قاسمي ، نجي الله . 1378 .رژيم هاي افغانستان طي يک قرن اخير . پشاور ، انتشارات دانش کتابخانه . ص :31، 65 .

32.  کارگون ، ويکتورگريکوويچ . 1365. افغانستان در سالهاي بيست و سي قرن بيستم ميلادي . مترجم : جلال الدين صديقي . کابل ،مطبعه دولتي . ص :88، 91- 92 .

33.  کشککي ، صباح الدين . 1377. دهه قانون اساسي . پشاور ، انتشارات ميوند . ص :114-115 ،121-122 .

34.  ليوم کوم ، آرکدي. 1370 . بازبمن بگو چرا . مترجم: سيد محمد هاشمي . تهران ، انتشارات جامي . ص :56 .

35.  مبارر ، عبدالحميد . 1377. تحليل واقعات سياسي افغانستان 1919-1996. پشاور ، انتشارات ميوند . ص :271-272 .

36.  مجاز، سليم . 1384 . مجموعه مقالات کنفرانس افغانستان و پارلمان . طرزالعمل هاي پارلماني. انتشارات کانون مطالعات و پژوهشهاي افغانستان.ص :  326-327-328، 332-333 -334   .

37.  مدني ، سيد جلال الدين .1382 . کليات حقوق اساسي. تهران ، انتشارات پايدار . ص :131-132-133-134 ،140، 149، 155، 163، 159 ، 160 ، 151-152 .

38.  مدني ، سيد جلال الدين .1374 . حقوق اساسي و نهاد هاي سياسي جمهوري اسلامي ايران. تهران ، انتشارات علامه طباطبائي  . ص :165 .

39.  مدني ، سيد جلال الدين . 1379. حقوق اساسي تطبيقي . تهران ، انتشارات پايدار. ص :235- 236-237-238-239 .

40.  مهربان ، عبدالله . 1368 . تاريخ شورا در افغانستان . کابل ، مطبعه دولتي . ص :  140-141، 153-154 ، 156 ، 165-166-167 ،175 ،183-184 ، 190، 199-200-201 ،206، 209 ،217-218-219 ، 256-257-258 ، 264 ، 285 – 286 – 287 ،300-301 ،321- 322 ،339-340 ، 351-352-553 ،356 ، 381-382 ، 460، 433 ، 461 ، 449-450، 500- 501 .

41.  نسيمي ، محمد ياسين . 1384 . روابط پارلمان با حکومت هاي افغانستان در دهه دموکراسي . کابل ، مرکز نشراتي صبا. ص :22،63-64-65-66،415-416، .

42.  هاشمي ، طاهر. 1384. مجموعه مقالات کنفرانس افغانستان و پارلمان .تشکيل تاريخي پارلمانتريزم و دموکراسي . لندن ، انتشارات کانون مطالعات و پژوهشهاي افغانستان.ص :121- 122، 125 .

43.  هاشمي ، سعدالدين . 1384. مجموعه مقالات کنفرانس افغانستان و پارلمان .مباحث تاريخي و جامعه شناسي پارلمان در افغانستان . لندن ، انتشارات کانون مطالعات و پژوهشهاي افغانستان.ص : 22 -23 ، 25- 26- 27.

44.  متن کامل قوانين اساسي افغانستان . 1374. تهران، مرکز فرهنگي نويسندگان افغانستان ، ص : 88-89-90،103 ،105-106-107 ،111- 112 ،146،139-140،181 -182-187،262،263-264.

45.  نظامنامه تشکيلات اساسي 1303 . مواد : 64

46.  اصول انتخابات شوراي ملي 1309 . مواد : 6-12-13-15

47.  اصول داخلي شورا . 1310 . ماده : 40 .

48.  جريده رسمي . 1343.  قانون انتخابات شورا .  کابل ، انتشارات وزارت عدليه .مواد : 6-7-8، 13-14-15 .

49.  جريده رسمي .1344.قانون تشکيلات اساسي  . شماره 37، کابل، انتشارات وزارت عدليه .  مواد : 5 – 6 .

50.  وزارت اطلاعات و کلتور . سالنامه 1355-1356 . شماره   . کابل : رياست نشرات وزارت اطلاعات و کلتور . ص : 766-767-768.

51.  وزارت اطلاعات و کلتور . سالنامه 1367-1368 . شماره  54 . کابل : رياست نشرات وزارت اطلاعات و کلتور . ص : 341-342-343-344-345-346.

52.  وزارت اطلاعات و کلتور . سالنامه1369 . شماره 56  . کابل : رياست نشرات وزارت اطلاعات و کلتور . ص : 387-388-389-390- 391-392..398- 402-403- 404-405-40604070408-409 .

53.  دارالانشاء کميسيون قانون اساسي . قانون اساسي 1382 . مواد : 87 ،64 ،81-82-83-84-85-86- 87-88-89، 104 – 105-106-107،90-91،95-96-97-98-99-100.

54.  جريده رسمي . 1384. قانون انتخابات  . شماره 850 . کابل ، وزارت عدليه . مواد : 11، 35، 15.13.

55.  اصول داخلي ولسي جرگه 1384 . مواد : 6-7  ، 80-18-82-83-84-85-86 ،16 ،20،75-76-77-78-79-80-81-82-83 .

56.  اصول داخلي مشرانو جرگه 1384 . مواد : 6-7-8 ،70-71-72 ،15،19

57.  سايت انترنيتي شوراي ملي افغانستانwww.nationalassembly.af 

58.  منابع انگليسي

 

 

 

 

 

 

جهت تماس به شماره های ذیر در تماس شوید

+93 0786590059
+93 0786590059
+93 0786590059
+93 0786590059